Կասկադը Երևանի այցեքարտերից մեկն է, այն սիրելի ու հարազատ է տեղացիների համար, և առաջին վայրն է, ուր այցելում են զբոսաշրջիկներն ու քաղաքի հյուրերը։ Մենք առանձնացրել ենք փաստեր համալիրի մասին։
Կասկադի մասին
Սկսենք ամենահաճախ հնչող հարցից՝ «քանի՞սն են Կասկադի աստիճանները». դրանք 572-ն են։
Կասկադ համալիրի գաղափարի նախահեղինակը Ալեքսանդր Թամանյանն է: Նա ցանկանում էր միմյանց կապել քաղաքի հյուսիսային և կենտրոնական հատվածները` ջրվեժների ու պարտեզների հսկայական կանաչ տարածքով։
Թամանյանից հետո նախագիծը խորը մոռացության մատնվեց մինչև 1970-ականների վերջը, երբ այն կրկին կյանքի կոչվեց Երևանի գլխավոր ճարտարապետ Ջիմ Թորոսյանի կողմից։
Կասկադի նախագծման պատվերն արվել էր 1972 թվականին: Այն պետական պատվեր էր, որի իրականացման համար միջոցները հատկացվում էին կենտրոնից՝ Մոսկվայից: Շինարարական աշխատանքները սկսվեցին չորս տարի անց՝ 1976 թվականին։
Նախագծելով Կասկադը՝ հեղինակ – ճարտարապետներ Ջիմ Թորոսյանը, Սարգիս Գուրզադյանը և Ասլան Մխիթարյանը, ավարտեցին 1924 թվականին Ալեքսանդր Թամանյանի կողմից նախագծված Երևանի գլխավոր հատակագծի առանցքը, որը կոչվում էր նաև «Հյուսիսային ճառագայթ»։
Թամանյանի արձանը բացվեց 1974 թվականին, հեղինակ Արտաշես Հովսեփյանը աշխատել է քանդակի վրա մոտ 4 տարի։
Երեք քարերը, որոնց հենվել է Թամանյանը, խորհրդանշական են. ձախ կողմի քարը` հին ճարտարապետությունն է, աջինը` նոր ժամանակաշրջանինը, իսկ մեծագույն ճարտարապետ Թամանյանը կամուրջ է կերտում այդ երկու ժամանակաշրջանների միջեւ։
Սակայն 1988 թվականին Կասկադ համալիրի շինարարութունը դադարեցվեց Հայաստանում տեղի ունեցած երկրաշարժի և Խորհրդային Միության փլուզման հետևանքով: Դրանք ծանր տարիներ էին Հայաստանի տնտեսության համար, ուստի Կասկադի շինարարությունը առժամանակ հետաձգվեց։
Միայն 2002 թվականին հայ բարեգործ Գաֆեսճէանի նախաձեռնությամբ Կասկադի կառուցումը նորից կյանք առավ և հաջորդող 7 տարիների ընթացքում հուշահամալիրը հիմնովին վերանորոգվեց։
Ջերարդ և Քլեո Գաֆէսճեանները կտրում են կարմիր ժապավենը Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնի պաշտոնական բացման արարողության ժամանակ, նոյեմբերի 8, 2009թ․
Այժմ Համալիրում գտնվում են ցուցասրահներ, շատրվաններ, ծաղկանոցներ և քանդակներ, իսկ համալիրի վերևում տեղակայված է Հոկտեմբերյան հեղափոխության 50-ամյակին նվիրված հուշարձան։
