Սա կոչվում է գիտնականի բծախնդիր և բարեխիղճ աշխատանք:
Պարոն Նալբանդյան, հեղինակը որևէ ուղերձ կամ լուծում առաջարկու՞մ է երկու պետությունների միջև հակամարտությունից դուրս գալու համար:
Գիտնականները սովորաբար լուծումներ չեն առաջարկում. նրանք կարող են բացատրել, թե ինչպես է տեղի ունեցել պատմական դեպքը, ինչ գործոններ են նպաստել դրա իրականացմանը, որ հանգամանքներն են միահյուսվել, և ողբերգության իրականացման համար որն է եղել պետական և քաղաքական կամքը: Առանց այս կամքի դրսևորման պետական ապարատը չէր գործի այն ծավալով, որ գործում էր 1915-ին:
Մեր նպատակը ոչ թե Թուրքիայի` հայոց ցեղասպանության ճանաչումը պետք է լինի, այլ վերահաստատումը. մենք պետք է պահանջենք, որ Թուրքիան վերահաստատի, որ 100 տարի առաջ՝ 1918թվականին, մեջլիսի մակարդակով ճանաչել է հայոց ցեղասպանությունը:
Անի Ավետյան` «Խայտառակ արարք» գրքի վերիֆիկանտ
Անի, ցեղասպանության մասին տասնյակ աշխատություններ կան: Ինչո՞ւ կարդալ հենց այս մեկը, ի՞նչ փաստեր կան այս գրքում, որ այլ հեղինակներ չեն անդրադարձել:
Առաջին հերթին. ո՞վ է գրքի հեղինակը:
Հեղինակը թուրք գրող ու պատմաբան է, որի ուսուցիչը հայտնի և հեղինակավոր ցեղասպանագետ Վահագն Տատրյանն էր:
Թաներ Աքչամը թրծվել է Արևմտյան ակադեմիական շրջանակներում, հետևաբար հեղինակը հայոց ցեղասպանության մասին գրում է 3 տեսանկյունից, լինելով թուրք՝ Թուրքիայի տեսանկյունից, ունենալով հայ ուսուցիչ՝ շատ լավ տեղյակ լինելով հարցի հայկական ընկալումներին, և, լինելով արևմտյան ակադեմիական շրջանակներում, խնդիրը պատկերացնում է նաև այս տեսանկյունից:
Այս աշխատությունն առանձնանում է հենց այս կարևոր գործոններով՝ ցեղասպանության մասին կարդում ենք ոչ միայն թուրքի, կամ հայի տեսանկյունից, այլ ավելի լայն ու խորը մանրամասներով:
Արդյո՞ք հեղինակն անդրադառնում է ցեղասպանության արմատներին. ինչո՞ւ են թուրքերը գնացել մեկ այլ ազգի կանխամտածված ոչնչացմանը:
Սա գիրք է, որում հեղինակը ցույց է տալիս, թե ինչ են արել թուրքերը, երբ հայտնվել էին այնպիսի իրավիճակում, որում հիմա մենք ենք գտնվում: Այն ժամանակներում թուրքերը կորցրել էին տարածքներ Բալկաններում և ունեին մտավախություն, որ կորցնում են իրենց հայրենիքն ամբողջապես: Նրանց կարծիքով արևմուտքի գերտերությունները փորձում էին մասնատել Թուրքիան: Թուրքերը հայերին դիտարկում էին որպես իրենց արևելյան սահմանների ռիսկ և, հետևաբար, ծայրահեղական որոշում էին կայացրել՝ ցեղասպանել հայերին՝ գոնե կայսրության արևելքը չկորցնելու նպատակով:
Ինչո՞ւ է Թուրքիան շարունակում իր ժխտողականությունը հազարավոր փաստերի ու փաստարկների ֆոնին:
Որպեսզի հասկանանք, թե ինչու է Թուրքիան ժխտում, պետք է հասկանանք թե ինչ կլինի, եթե Թուրքիան դադարի ժխտել:
Առանձնացնեմ միայն հիմնական 2 պատճառ՝
Առաջինը հոգեբանական ֆակտորն է. սա նշանակում է, որ Թուրքիան ընդունում է, որ իրենց նախնիները մարդասպաններ էին: Այսինքն հայոց ցեղասպանության ընդունումը կխալխլի այժմյան Թուրքիա պետության հիմքերը:
Երկրորդ ամենակարևոր պատճառը ցեղասպանության հատուցումն է. մի ամբողջ ազգ են փորձել ոչնչացնել, պատմական հայրենիք և ունեցվածք ենք կորցրել: Եթե Թուրքիան դադարի ժխտել հայոց ցեղասպանությունը, սա կնշանակի նաև պատմական տարածքների վերադարձ:
Հետևաբար, ավելի հեշտ է փակել աչքերն այս անթիվ փաստերի ու փաստարկների առջև:
