Logo

Սադրանքի նուրբ արվեստը. ինչով է հայտնի Հելմուտ Նյուտոնը՝ լեգենդար լուսանկարիչը, ով մերկացրել է կանանց

Հեղինակ
Մարինե Մելիքյան
18:01 / 30.06.2022Արվեստանոց
Հելմուտ Նյուտոն

Հելմուտ Նյուտոնը միանգամից մի քանի դարաշրջանի մարդ է, և նրա լուսանկարներում բոլոր ժամանակները խճճվածորեն միահյուսված են: Նա ծնվել է 1920 թվականին հարուստ՝ Նոյշտեդտերների հրեական ընտանիքում, ովքեր ունեին կոճակների մեծ գործարան՝ Բեռլինի պատկառելի շրջանում: Նյուտոնը ընտանեկան բիզնեսին հարմար չէր, այլ միայն ստեղծագործությանն էր. երիտասարդ Հելմութին հաջողվեց համոզել ծնողներին, որ թույլ տան դասերից հետո «սովորել» Իվա Սիմոնի ստուդիայում, ով երեսունականներին գերմանական ֆեշն լուսանկարչություն ռահվիրան էր:

Հելմուտ Նյուտոն

1938 թվականին Նոյշտադտերների ընտանիքը ստիպված է եղել թողնել ողջ ունեցվածքը և հեռանալ Բեռլինից։ Երիտասարդ լուսանկարիչը՝ ճամպրուկում երկու տեսախցիկով և չնչին գումարով, նավով գնաց Շանհայ, բայց ափ դուրս եկավ Սինգապուր՝ անկախ կյանք սկսելու և այն նվիրելու իր հիմնական կրքին՝ լուսանկարչությանը։ Դժվարությունները չվախեցրին նրան, ու թեև 1940-ին նա ստիպված եղավ նորից թռիչք կատարել (Սինգապուրի գաղութային կառավարությունը, զգալով Ճապոնիայի վտանգը, որոշեց գերմանացի փախստականներին արտաքսել Ավստրալիա),  նա ծառայեց ավստրալական բանակում, ստացավ այդ անդրօվկիանոսյան երկրի քաղաքացիություն և կարողացավ բացել սեփական ֆոտոստուդիան Մելբուրնում ։ Հենց այդ ժամանակ Հելմուտ Նոյշտեդտերը վերածվեց Հելմուտ Նյուտոնի:


Հելմուտ Նյուտոն 2 Հելմուտ Նյուտոն 3

«They go I» և «They Go II», Փարիզ, 1981


Ավելի ուշ՝ 50-ականներին, Նյուտոնը և նրա կինը՝ թատրոնի դերասանուհի Ջուն Բրունելը (ում հետ ծանոթացել էր իր ստուդիայի միջոցով և անբաժան եղան ամբողջ կյանքում), սկսում են մեծ շրջագայություն Եվրոպայում: Այդ ժամանակները ամսագրերի, գովազդային պայմանագրերի և, վերջապես, առաջին գրքի հրատարակման մասին են։

«Սպիտակ կանայք» ֆոտոալբոմը թողարկվել է 1976թ.-ին. դա բեկում էր մերկ ժանրի լուսանկարչության մեջ: Նյուտոնը փոխեց իր մոտեցումը լուսանկարչության հանդեպ 1971 թվականին՝ սրտի կաթվածից հետո. նրա աշխատանքը դարձավ ավելի համարձակ, ավելի անկեղծ: «Սպիտակ կանանց պիոներական բնույթը նրա աննախադեպ տեսողական էրոտիկացումն էր ֆեշն լուսանկարչությունում», - ասում է դոկտոր Մաթիաս Հարդերը՝ «Հելմուտ Նյուտոն հիմնադրամի» տնօրենը և Էրարտա թանգարանի ցուցահանդեսների համադրողը: Նյուտոնի ոճին բնորոշ գցերից մեկն այն է, որ մոդելները հագնված են նկարներից մեկում, իսկ մյուսում՝ մերկ են, բայց կրկնում կամ պահում են նույն դիրքերը: Այսպիսով լուսանկարչին հաջողվում է համատեղել էրոտիկան, նորաձևությունն ու արվեստը։


Հելմուտ Նյուտոն 4

Դիպտիխ «Rue Aubrio», Փարիզ, 1975


Այնուհետև Նյուտոնը հրատարակեց ևս երկու լուսանկարչական գիրք՝ «Անքուն գիշերներ» (1978) և «Մեծ նյու» (1981): Իր ինքնակենսագրության մեջ Նյուտոնը պնդում է, որ միջին ֆորմատի ֆոտոխցիկով մերկ մոդելների լիամետրաժ դիմանկարներ նկարելու և իրական չափսի նկարներ տպելու գաղափարը ծնվել է այն ժամանակ, երբ նա դիտել է գերմանական ոստիկանության պաստառները՝ Կարմիր բանակի հետախուզման մեջ գտնվող անդամների մասին հայտարարություններով։

Միևնույն ժամանակ, Նյուտոնի լուսանկարներում կանայք ոչ թե հիացմունքի առարկա են, այլ ուժեղ կերպարներ։ Նրանք ժառանգում են դարասկզբի Գերմանիայի ազատ ոգին, հեղինակի հետ միասին անդրադառնում են արտագաղթի ու նոր միջավայրում հայտնվելու դժվարություններին, արտացոլում են հետպատերազմյան իդեալները։ Նյուտոնը կնոջը համարում է ճակատագրական և տիրական իր ողջ սեքսուալությամբ:


Հելմուտ Նյուտոն 5 Հելմուտ Նյուտոն 6

«Անվերնագիր (Մերկ նստած)» և «Անվերնագիր (Հագած նստած)», Փարիզ, 1981


Միաժամանակ, լուսանկարիչը միտումնավոր խուսափել է ստուդիայի նկարահանումներից՝ նախընտրելով բնական տեսարանները։ Ինչպես հեղինակն ինքն է ընդգծել, «լուսանկարչության մեջ վոյերիզմը անհրաժեշտ և մասնագիտական ​​այլասերվածություն է»։ 

«Այս պատկերներն այժմ ավելի ժամանակակից են, քան երբևէ: Այն, ինչ մենք տեսնում ենք լուսանկարներում` նրանց ներքին ուժը, նրանց ոգու ազատությունը, դրսևորվում է արտաքինից», - ավելացնում է Մաթիաս Հարդերը: Մենք կարող ենք դա նկատել Նյուտոնի ստեղծագործական կարիերայի ընթացքում և հատկապես 1960-ականներին, 1970-ականներին, 1980-ականներին: Նյուտոնի պատկերած կինը ըստ էության մնում է նույնը։ Հետաքրքիր է, որ Հելմուտ Նյուտոնը մինչև իր մահը կոմերցիոն լուսանկարչության պատվերներ էր ստանում և միշտ աշխատում էր այդ պատկերների հետ:


Հելմուտ Նյուտոն 7

Հելմուտ Նյուտոն 7


«Նա շատ ժամանակ անցկացրեց Փարիզում, երբ բազմաթիվ ուսանողական ցույցեր էին, որոնք կարևոր էին այն ժամանակ քաղաքի և հասարակության կյանքի համար։ Ազատության ոգին բառացիորեն օդում էր՝ փոխվում էր վերաբերմունքը կյանքին, օրինակ՝ մերկությանը։ Նյուտոնը գտավ համախոհներ, որոնք թույլ էին տալիս նրան մարմնավորել իր գաղափարները. նրա ազդեցությունը նորաձևության արդյունաբերության վրա նկատելի է նրանով, որ նա ընդունելի էր դարձնում լուսանկարչության այս ոճը, և ավելի ու ավելի շատ մարդիկ էին պատրաստ հրապարակել նման լուսանկարներ ոչ միայն արվեստի գրքերում, բայց նաև փայլուն ամսագրերում:

Նյուտոնը սիրվեց հանդիսատեսի, քննադատների և հաճախորդների կողմից: Դիզայներ Կարլ Լագերֆելդն նրա աշխատանքի մասին ասել է. «Նյուտոնի լուսանկարները կարելի է անմիջապես ճանաչել։ Կարծում եմ՝ հենց դրանում է նրա հանճարը։ Բոլոր մեծ լուսանկարիչների աշխատանքները կարելի է տարբերել նույնն անող լուսանկարիչների հազարավոր այլ աշխատանքներից։ Ավեդոնի և Բուրդենի աշխատանքը նույնպես շատ հատկանշական է, բայց երբ ես նայում եմ բազմաթիվ նկարներ, ես անմիջապես ճանաչում եմ Հելմութի նկարները։ Եթե ​​դա գերազանց կրկնօրինակ չէ, ինչը չափազանց հազվադեպ է, անհնար է կրկնել Հելմութին: Ինչ էլ որ նա անի՝ բարձր մակարդակի է, քանի որ նա Նյուտոնն է: Նրան ընդօրինակողները ճաշակի պակաս ունեն։ Նյուտոնի սև ու սպիտակ լուսանկարները. եթե դրանք կարելի է համեմատել ինչ-որ բանի հետ, ապա միայն Մատիսի գծագրերի հետ»:


Հելմուտ Նյուտոն 8