Չեմպիոնների լիգայի որակավորման 1-ին փուլի հանդիպումներով այսօր մեկնարկում է ֆուտբոլի եվրոգավաթների 2017/18թթ. հերթական խաղարկությունը:
Առաջինն ասպարեզ կմտնի «Ալաշկերտը»
Հայաստանի թիմերից առաջինը մրցասպարեզ դուրս կգա երկրի չեմպիոն «Ալաշկերտը»: Երկրորդ տարին անընդմեջ ալաշկերտցիները Չեմպիոնների լիգայի մրցաշարում կմրցեն Անդորրայի չեմպիոն «Սանտա-Կոլոմայի» հետ, որի արգելքը նախորդ խաղարկությունում առանց մեծ դժվարության հաղթահարել էին:
Հիշեցնենք, որ հյուրընկալվելիս կայացած առաջին խաղում գրանցվել էր գոլազուրկ ոչ-ոքի, իսկ Երևանում Վահագն Մինասյանի, Նորայր Գյոզալյանի և Արթուր Եդիգարյանի խփած գոլերի շնորհիվ Հայաստանի չեմպիոնը խոշոր հաշվով հաղթանակ էր տոնել:
«Ալաշկերտը» 3-րդ անգամ է մեկնարկի դուրս գալիս եվրոգավաթներում: Եվրոպա լիգայի և Չեմպիոնների լիգայի նախորդ երկու խաղարկություններում էլ ալաշկերտցիներին հաջողվել է հաղթահարել առաջին փուլի արգելքը:
Եվրոգավաթներում ալաշկերտցիներն առայժմ շատ հաջող են հանդես եկել սեփական հարկի տակ՝ անցկացրած 4 հանդիպումներից շահելով 3-ը, մեկն ավարտելով ոչ-ոքի:
Վերջին 5 տարիներին «Շիրակն» ամենամրցունակ հայկական թիմն է եվրոգավաթներում
Հունիսի 29-ին Եվրոպա լիգայի որակավորման առաջին փուլի հանդիպումները կանցկացնեն «Գանձասար Կապանը», «Շիրակն» ու «Փյունիկը»: Կապանցիները կհյուրընկալվեն Չեռնոգորիայի «Մլադոստին», «Շիրակը» Գյումրիում կխաղա Սլովենիայի «Գորիցայի» հետ, իսկ «Փյունիկը» «Հանրապետական» մարզադաշտում կմրցի Սլովակիայի «Սլովանի» հետ:
«Գանձասար Կապանը» 4-րդ անգամ է մեկնարկի դուրս գալու եվրոգավաթներում: Առայժմ գանձասարցիներին միայն մեկ անգամ է հաջողվել հաջորդ փուլի ուղեգիր նվաճել՝ 2012/13թթ. Եվրոպա լիգայի մրցաշարում հաղթահարելով Ֆարերների «Ստրեյմուրի» արգելքը (1:3, 2:0):
«Շիրակի» համար եվրոգավաթների հերթական խաղարկությունը հոբելյանական է՝ 15-րդը: Վերջին 5 տարիներին «Շիրակն» ամենամրցունակ հայկական թիմն է եվրոգավաթներում: Գյումրեցիները 5 անգամ մրցասպարեզ դուրս գալով, 4 անգամ կարողացել են հաղթահարել առաջին փուլի արգելքը: Այս հաջողությանը գյումրեցիները հասել են ակումբի ղեկավարության վարած տրանսֆերային արդյունավետ քաղաքականության, Վարդան Բիչախչյանի գլխավորությամբ թիմի մարզչական շտաբի բեղմնավոր գործունեության և իհարկե շիրակցիների բարձր վարպետության, անսահման նվիրվածության, գյումրեցիներին բնորոշ թասիբի շնորհիվ:
Իսկ ահա Հայաստանի ամենատիտղոսակիր թիմը՝ «Փյունիկը» 17 անգամ հանդես գալով եվրոգավաթներում, վերջին 5 տարիներին ընդամենը 2 անգամ է հաջորդ փուլի ուղեգիր նվաճել: Ճիշտ է, ընդհանուր առմամբ «Փյունիկը» հայկական թիմերից առավել հաճախ՝ 6 անգամ հաջողությամբ հաղթահարել է առաջին փուլի արգելքը:
Առաջինն «Արարատն» էր
Անկախացումից հետո Հայաստանի ֆուտբոլային ակումբները եվրոգավաթների մրցաշարերին սկսեցին մասնակցել 23 տարի առաջ` 1994թ.: Այդ տարի անկախ Հայաստանը եվրոգավաթներում առաջինը ներկայացնելու պատվին արժանացավ Երևանի «Արարատը», որը 1970-ական թվականներին բավական հաջող ելույթներ էր ունեցել եվրոպական գավաթների խաղարկություններում:
ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի խաղարկության նախնական փուլում արարատցիները երկու խաղերի ընդհանուր արդյունքով զիջեցին բուլղարական «ԲԿՄԱ»-ին (0:3, 0:0):
«Արարատը» հայկական թիմերից առաջինն էր, որ եվրոգավաթներում հաղթանակ տոնեց ու նաև հաղթահարեց առաջին փուլի արգելքը: 1995թ. Սամվել Դարբինյանի գլխավորությամբ արարատցիները Գավաթակիրների գավաթի խաղարկությունում երկու խաղերի ընդհանուր արդյունքով (0:2, 2:0, 11մ` 5:4) գերազանցեցին լեհական ԳԿՍ թիմին ու մտան հաջորդ փուլ: Արարատցիներն ընդհանուր առմամբ 3 անգամ են հաղթահարել առաջին փուլի արգելքը:
Աննախադեպ արդյունք եվրոգավաթներում
Եվրոպական գավաթների մրցաշարերի մասնակցության 23-ամյա պատմության մեջ հայկական ակումբների համար ամենահաջողն առայժմ 2015/16թթ. խաղարկությունն էր:
Առաջին անգամ միանգամից 3 թիմեր՝ «Փյունիկը», «Շիրակն» ու «Ալաշկերտը» հաջողությամբ հաղթահարեցին առաջին փուլի արգելքը և հաջորդ փուլի ուղեգիր նվաճեցին: Ընդ որում առաջին փուլի մեկնարկային հանդիպումներում մեր 4 ակումբներից և ոչ մեկը չպարտվեց՝ տոնելով 3 հաղթանակ, մեկ խաղ ավարտելով ոչ-ոքի, ինչը ևս աննախադեպ արդյունք է:
2-րդ փուլի հանդիպումներում էլ նախորդ մրցաշրջանների համեմատ առաջընթաց գրանցվեց: Եթե մինչ այդ 2-րդ փուլում անցկացված 26 հանդիպումներում մեր թիմերից միակ հաղթանակը տոնել էր «Միկան», ապա 2015թ. իրենց առաջին հաղթանակները տարան «Փյունիկն» ու «Ալաշկերտը»:
Իսկ առավել անհաջող մեր թիմերը հանդես են եկել 1997թ.` պարտվելով անցկացրած բոլոր 8 հանդիպումներում: Ճիշտ է, այդ տարի «Արարատն», այնուամենայնիվ, մտավ հաջորդ փուլ, քանի որ թիմին Բաթումի «Դինամոյի» հետ առաջին խաղում (4-2 հաշվով հաղթել էին դինամոյականները) 3-0 հաշվով տեխնիկական հաղթանակ էր շնորհվել մրցակցի կազմում որակազրկված ֆուտբոլիստի հանդես գալու համար:
Թվեր և փաստեր
Vivaronews.am-ը ներկայացնում է հայկական ակումբների ելույթների ընդհանուր ցուցանիշները եվրոգավաթների նախորդ խաղարկություններում:
| Թվական | Թիմ | Խ | Հ | Ո | Պ | Գ | Մ |
| 1994 | 1 | 2 | 0 | 1 | 1 | 0-3 | 1 |
| 1995 | 2 | 6 | 1 | 1 | 4 | 3-7 | 4 |
| 1996 | 3 | 6 | 2 | 1 | 3 | 8-17 | 7 |
| 1997 | 3 | 8 | 0 | 0 | 8 | 6-25 | 0 |
| 1998 | 4 | 8 | 0 | 1 | 7 | 3-26 | 1 |
| 1999 | 4 | 10 | 3 | 0 | 7 | 5-16 | 9 |
| 2000 | 4 | 8 | 1 | 2 | 5 | 7-13 | 5 |
| 2001 | 4 | 8 | 1 | 0 | 7 | 5-20 | 3 |
| 2002 | 4 | 10 | 3 | 2 | 5 | 14-22 | 11 |
| 2003 | 4 | 10 | 2 | 2 | 6 | 7-16 | 8 |
| 2004 | 4 | 10 | 1 | 2 | 7 | 7-16 | 5 |
| 2005 | 4 | 10 | 1 | 2 | 7 | 9-27 | 5 |
| 2006 | 4 | 8 | 1 | 1 | 6 | 4-16 | 4 |
| 2007 | 4 | 12 | 4 | 2 | 6 | 11-18 | 14 |
| 2008 | 4 | 8 | 0 | 2 | 6 | 3-19 | 2 |
| 2009 | 4 | 8 | 1 | 2 | 5 | 3-17 | 5 |
| 2010 | 4 | 8 | 0 | 2 | 6 | 1-10 | 2 |
| 2011 | 4 | 8 | 0 | 1 | 7 | 2-18 | 1 |
| 2012 | 4 | 12 | 3 | 1 | 8 | 8-18 | 10 |
| 2013 | 4 | 12 | 2 | 5 | 5 | 10-12 | 11 |
| 2014 | 4 | 8 | 1 | 1 | 6 | 6-18 | 4 |
| 2015 | 4 | 14 | 6 | 1 | 7 | 13-22 | 19 |
| 2016 | 4 | 12 | 3 | 3 | 6 | 9-15 | 12 |
Եվրոգավաթներում մեր ակումբների ելույթների ընդհանուր վիճակագրությունը բավական տխուր է: Անցկացրած 206 հանդիպումներում Հայաստանի ներկայացուցիչները տոնել են ընդամենը 36 հաղթանակ, 35 խաղ ավարտել են ոչ-ոքի, 135-ում պարտվել են: Մեր ֆուտբոլիստները խփել են 144 գոլ, սեփական դարպասը բաց են թողել 391 գնդակ:
Vivaronews.am-ը ներկայացնում է հայկական թիմերի ցուցանիշները եվրոգավաթների մրցաշարերում:
| Թիմեր | Խ | Հ | Ո | Պ | Գ | Մ | % |
| 1. «Փյունիկ» | 46 | 12 | 9 | 25 | 43-80 | 45 | 32,6 |
| 2. «Շիրակ» | 36 | 6 | 8 | 22 | 25-61 | 26 | 24 |
| 3. «Միկա» | 26 | 3 | 8 | 15 | 14-39 | 17 | 21,7 |
| 4. «Բանանց» | 24 | 4 | 3 | 17 | 17-51 | 15 | 20,8 |
| 5. «Արարատ» | 22 | 4 | 2 | 16 | 15-42 | 14 | 21,2 |
| 6. «Ալաշկերտ» | 8 | 3 | 2 | 3 | 8-9 | 11 | 45,8 |
| 7. «Կոտայք» | 4 | 2 | 0 | 2 | 4-8 | 6 | 50 |
| 8. «Զվարթնոց» | 2 | 1 | 0 | 1 | 3-6 | 3 | 50 |
| 9. «Գանձասար Կապան» | 8 | 1 | 0 | 7 | 6-20 | 3 | 12,5 |
| 10. «Ուլիս» | 8 | 0 | 2 | 6 | 1-11 | 2 | 8,3 |
| 11. «Էրեբունի-ՀՄՄ» | 2 | 0 | 1 | 1 | 1-7 | 1 | 16,6 |
| 12. «Կիլիկիա» | 2 | 0 | 0 | 2 | 1-8 | 0 | 0 |
| 13. «Լեռնագործ» | 2 | 0 | 0 | 2 | 1-9 | 0 | 0 |
| 14. «Սպարտակ» | 4 | 0 | 0 | 4 | 0-8 | 0 | 0 |
| 15. «Ցեմենտ» | 6 | 0 | 0 | 6 | 3-15 | 0 | 0 |
| 16. «Երևան» | 6 | 0 | 0 | 6 | 2-17 | 0 | 0 |
Եվրոգավաթներում մեր թիմերի խփած 144 գոլերի հեղինակներ են դարձել 97 ֆուտբոլիստներ: Բոլորից արդյունավետ է գործել շիրակցի Արարատ Հարությունյանը` խփելով 5 գոլ: 4-ական գնդակ են խփել Արամ Հակոբյանն ու Արսեն Ավետիսյանը: 3-ական գոլի հեղինակ են դարձել Արմեն Սանամյանը, Արմեն Շահգելդյանը, Ռաֆայել Նազարյանը, Արման Քարամյանը, Արշակ Ամիրյանը, Ֆոֆանա Բեկոն, Վիուլեն Այվազյանը, Ժան Ժակ Բուգուհին և Նորայր Գյոզալյանը:
Աշոտ Հայրապետյան
