Դեռևս հնագույն ժամանակներից, մեր նախնիները հավատացել են, որ գոյություն ունեն այնպիսի բույսեր, որոնք ի զորու են բուժել ցանկացած հիվանդություն, երկարաձգել կյանքը և նույնիսկ անմահություն պարգևել։ Հալվեի բուժիչ հատկությունների մասին գրված է Հին Հնդկական Սուրբ գրքում, Էբեր եգիպտական մագաղաթում ու Աստվածաշնչում. դարեր անց՝ բժշկության զարգացմանը զուգընթաց, հալվեն ոչ միայն կչորցրեց իրեն վերագրվող բուժիչ հակությունները, այլև ամրապնդեց այդ պատկերացումները:
Առավել հայտնի է հալվեի «Վերա» (Aloe variegata) տեսակները։ Անգամ Քրիստափոր Կոլումբոսն է բարձր գնահատել հալվեի «Վերա» տեսակի բուժիչ հատկությունները։ Վերջինս գրել է. «Մարդու կյանքի համար անհրաժեշտ են չորս բույսեր` ցորենը, խաղողը, ձիթապտուղը և ալոէն»։
Իսկ հայ բժշկապետ Ա. Ամասիացին ասել է.
«Սապռը օժտված է չորացնող հատկությամբ։ Գլուխը մաքրում է ավելորդ հեղուկներից։ Օգնում է քթի վերքերի դեպքում, սրում տեսողությունը։ Գլխին քսելու դեպքում սպանում է ոջիլներին, կանխում է մազաթափությունը։ Մարմնին քսելու դեպքում կթեթևացնի ասթմայով ու շնչարգելությամբ տառապողների վիճակը։ Մաքրում է լյարդը, բացում խցանումները և օգնում է դեղնախտի դեպքում։ Ճիճվաթափ հատկություն ունի։ Բուժում է խոցերը։ Եթե օգտագործեն կարագի հետ, կբուժի էկզեման և կվերացնի չորությունը։ Բայց վնասակար է թութքի դեպքում։ Դրա վնասակար ազդեցությունը վերացնում է բուսախեժը։ Գեղիանոսն ասում է, որ հալվեն տարրալուծում է դեղին մաղձը։ Դիոսկորիդիսն ասում է, որ եթե 1,5 գրամ հալվեի հյութը տաք ջրով խմեն, կթուլացնի փորը և կմաքրի ստամոքսը։ Եթե 6 գրամ քամեն, կդադարեցնի կոկորդի արյունահոսությունը։ Հալվեն կօգնի դեղնախտով հիվանդին, եթե խառնեն մեղրի հետ և ուտեն, կտարրալուծի դեղին մաղձը։ Բուժում է այն խոցերը, որոնք առաջանում են կնոջ և տղամարդու սեռական օրգանների վրա։ Դիոսկորիդիան ասում է նաև, որ եթե երեք օրվա ընթացքում օրական 4,5 գրամ հալվե ուտեն, երեք օր ընդմիջում տան և նորից երեք օր ուտեն, կբուժի արմատացած էկզեման։ Մասուրճուեն ասում է, որ հալվեն բացում է խցանումները, ամրացնում է լյարդը, տաքացնում և ամրացնում է ստամոքսը, օրգանիզմից դուրս է հանում գազերը, սրում է միտքը։ Շատ օգտակար է ոսկրացավի և հոդացավի դեպքում։ Հալվեն ստամոքսի լավագույն դեղամիջոցներից է, հանգստացնում է ցավերը, բացում է ախորժակը, նպաստում է մարսողությանը»…
Հալվեի բուժիչ հատկությունները հայտնի են եղել Հին աշխարհում` Շումեր, Աքքադ, Բաբելոն, Ասորեստան, Եգիպտոս, Խեթեր, Ուրարտու, մեր օրերին` ամենուր։ Ասում են՝ բույսը մշակել են արքայական դղյակների մուտքերի մոտ, քանի որ, ըստ հավատալիքի, այն պաշտպանում էր ցանկացած անախորժություններից։ Հալվեի հյութով հազարամյակներ շարունակ բուժել են զինվորների մահաբեր վերքերը։ Որպես դեղամիջոց` լայնորեն կիրառվել է նաև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին։
Արաբները հալվեն անվանել են դառնահամ հյութ ունեցող բույս։ Հայերենում անվանվում է նաև սապռ, գիտական գրականության մեջ ջերմային մշակման ենթարկված հալվեի տերևի հյութն անվանում են «Սաբուր»։
Արտաքին կիրառման դեպքում…
- Նվազեցնում է կնճիռները,
- Բուժում է պզուկներն ու էկզեման,
- Օգնում է խոցերի դեպքում,
- Բուժում է վերքերը,
- Թեթևացնում է արևայրուքը,
- Վերականգնում է մազերը և կարող է նվազեցնել ճաղատությունը,
- Խոնավեցնում է մաշկը,
- Նվազեցնում է մոծակի խայթոցի քորը,
- . Անցկացնում է քերծվածքները։
Ներքին կիրառման դեպքում…
- Կարգավորում է արյան շաքարը,
- Ամրացնում է սիրտը,
- Խթանում է միզուղիների առողջությունը,
- Օգնում է մարսողությանը,
- Օգնում է ստամոքսի խանգարումների դեպքում,
- Բարելավում է լնդերի առողջությունը,
- Ամրացնում է իմունային համակարգը,
- Օգնում է քաղցկեղով հիվանդությունների դեպքում,
- Նվազեցնում է բորբոքումները։
Տես նաև՝