Պարահրապարակը մթնում է, DJ-ը սկսում է techno երաժշտության ռիթմեր տալ ու… ներկաներն անջատվում են առօրյայից, սկսում պարել ու վայելել երաժշտությունը: Երևանում շատերի համար արդեն սովորական դարձած ապրելակերպ է, որը ստեղծվում է էլետրոնային երաժշտության շուրջ:
T_st-ն` Դավիթ Սուքիասյանը, հայաստանյան techno համայնքի կազմակերպիչներից է և էլեկտրոնային երաժշտության մշակույթը տարածող Dj-ներից մեկը: Ընկերների հետ համահիմնադրել է Loopdeville-ը և բոլորին հայտնի` էլեկտրոնային երաժշտությանը նվիրված Poligraf ակումբը: Նվագել է այնպիսի իվենթներում ու վենյուներում, ինչպիսիք են Բեռլինի SYNOID-ը, Մոսկվայի Mutabor-ը և Թբիլիսիի Khidi-ն:
Դավիթ, ինչպե՞ս սկսեցիք Dj-ինգով զբաղվել:
– Առաջին անգամ ակումբում հայտնվել եմ 2008 թվականին ու նույն թվականին էլ սկսել եմ նվագել, դիջեյինգով զբաղվել: Զբաղվել եմ նաև երգերի արտադրությամբ, ներգրավված եմ եղել տարբեր նախաձեռնություններում՝ և՛ որպես միջոցառումների կազմակերպիչ, և՛ որպես արտիստ, և՛ որպես art մենեջեր:Կարիերաս եղել է շատ ինտենսիվ՝ համերգային ակումբի sound engineer-ից մինչև մեծ ակումբի տնօրեն:
Նվագել սկսել եմ tech house ժանրից:
Պոլիգրաֆից բացի որտե՞ղ եք նվագում:
Կախված է հրավերներից: Այդ առումով բաց եմ: Վերջին ամիսներին նվագել եմ երևանյան տարբեր ակումբներում, նվագել եմ վերջերս Այրարատում կայացած միջոցառմանը՝ Nina Kraviz-ի հետ: Երկու նոր առաջարկ էլ արտասահմանից ունեմ:
Event-ների ժամանակ նվագելիս Dj-ն ունի՞ սահմանափակումներ:
– Իդեալական տարբերակում լինում է համադրող մասնագետ, որը մինչ event-ի սկսելը զբաղվում է ծրագրի մշակմամբ՝ հաշվի առնելով տվյալ Dj-ի ուղվածություններն ու ոճը: Հասկանում է՝ ինչպես համադրել մասնակից տարբեր Dj-ների հետ և ինչ հերթականությամբ դասավորել ելույթները: Դա արվում է հենց նրա համար, որ բոլոր դիջեյները ճիշտ տեղում ու ճիշտ ժամանակին ելույթ ունենան, և դրանով պայմանավորված արդեն կարողանան ազատ լինել և ազատ նվագել: Եթե ամեն ինչ արվում է այդպես, ուրեմն բոլորն իրենց տեղում են հայտնվում և հնարավորություն են ունենում իրենց սիրելի ձևով ինքնարտահայտվել:
Ասացիք, որ տարբեր նախաձեռնություններում եք ներգրավված: Այս պահին ի՞նչ նախագծի եք մասնակցում կամ իրականացնում:
– Մի քանի երաժշտական նախագիծ ունեմ: Հիմնական նախագիծս T_st-ն է, որը հենց techno ուղղվածություն ունի: Hopdop-ը, որն էլ ենթաժանրային ուղղվածության նախագիծ է, ավելի բնական հնչողություն ունեցող՝ բաժանված house, techno և electro ժանրերում: Վերջին 6 ամսում ինտենսիվ կերպով զբաղվում ենք «Kamarama» նախագծով, որն իրականացնում ենք ես և Արտո Թունջբոյաջյանը: Նախագիծի հիմքում էլեկտրոնային երաժշությունն է՝ նոր մոտեցմամբ:
Լսենք…
T_st-ի այս միքսը թողարկվել է Մոսկովյան հանրահայտ Warehouse Podcast-ի կողմից:
Էլեկտրոնային երաժշտությունը Հայաստանում
Հայաստանում techno լսելը թրե՞նդ է:
– Հիմա դա դարձել է թրենդ: Սակայն դա միայն Հայաստանում չէ: Ամբողջ աշխարհում է techno թրենդ և չգիտեմ՝ դա ինդուստրիայի վրա դրական կազդի, թե՞ բացասական:
Իսկ ինչու՞ միանգամից թրենդ դարձավ:
– Թրենդ դառնալուն համար հիմք հանդիսացան համաշխարհային մասշտաբի նախագծերից Boiler Room-ը և ամենամեծ էլեկտրոնային ամսագիր՝ Resident Advisor-ը: Եվ շատ ու շատ այլ նախագծեր ու փառատոններ:
Ովքե՞ր են techno երաժշտություն լսողները:
– Տարիքի հետ ավելի է դժվարանում techno երաժշտությանը ծանոթանալը, քանի որ այն շատ մոնոտոն է և գրավում է ավելի երիտասարդ հոգի ունեցող մարդկանց: Լինում են, իհարկե, բացառություններ, օրինակ Պոլիգրաֆում այցելուներ ենք ունենում, որ արդեն 30 տարի է այս մշակույթի մեջ են:
Մեզ մոտ իվենթների հիմնական մասնակիցները հենց techno-յի իսկական սիրահարնե՞ր են, թե էնպես, գալիս են էլի…
– Դա կախված է տեղից և event-ից: Վերջին տարիներին Հայաստանում մեծ փոփոխություն է եղել, ունենք արդեն ձևավորված համայնք (community): Techno երաժշտության համաշխարհային քարտեզում Երևանը կարող է ունենալ իր տեղը: Մենք արդեն սկսել ենք դրա արդյունքները քաղել: Օրինակ նկատելի է ռուս տուրիստների հետաքրքրությունը հայկական էլեկտրոնային մշակույթի և գիշերային կյանքի նկատմամբ:
Այսինքն կարող ենք ասել, որ հայստանյան էլեկտրոնային երաժշտության մշակույթը խթանում է նաև տուրիզմի զարգացմա՞նը:
– Այո, այդ գործընթացն արդեն սկսվել է: Գործընթացի հիմք է դրել օրինակ Urvakan festival-ը, որն առաջին և վերջին անգամ տեղի ունեցավ 2019 թվականին: Փառատոնը մեծ ալիք և հետաքրքրություն ստեղծեց Հայաստանի շուրջ նախկին ԽՍՀՄ երկրների կողմից:
Կարո՞ղ ենք Հայաստանն համարել տարածաշրջանում էլեկտրոնային երաժշտության լավագույն կենտրոնը:
– Ոչ, կենտրոնը վաղուց Թբիլիսին է: Բայց մենք ունենք բոլոր հնարավորությունները ոչ թե լավագույնը լինելու, այլ լինելու է «մեր ձևով»: Երևանը որպես գիշերային ժամանցի տուրիստական կենտրոն կարող է գրավել մարդկանց այնքան, որքան Թբիլիսին:
Ի՞նչ հստակ քայլեր են ձեռնարկվում էլեկտրոնային երաժշտությունը մեր երկրում զարգացնելու համար:
– Երկար տարիներ ալիքաձև զարգացում է եղել՝ վերելքներ, վայրեջքներ՝ դեռ 90-ականներից սկսած: Հիմա պատկերն այլ է՝ վերելքի տեմպը դարձել է դրական-դինամիկ:
Եթե նայենք համաշխարհային օրինակով՝ բազմաթիվ techno փառատոններ են կազմակերպվում, որոնց մասշտաբներն անհամեմատելի մեծ են: Հայաստանում դեռ նման օրինակ չունենք, հույս կա՞, որ կլինի:
– Ինքս հստակ կարող եմ ասել՝ այո, քանի որ ներգրավված եմ մի քանի աշխատանքներում: Հայաստանում մասշտաբային երկու փառատոն է նախատեսվում, որոնք դեռ պլանավորման փուլում են: Աշխատանքներն իրականացնող թիմերը Հայաստանից չեն, մեկը Գերմանիայից է, մյուսը՝ Ռուսաստանից: Նախագծերի վրա արդեն երկու տարի է աշխատում են: Ցավոք, փակագծերը չեմ կարող բացել:
Եթե ամփոփենք՝ Հայաստանում էլեկտրոնային երաժշտության ընդհանուր պատկերն ինչպիսի՞ն է:
– Բավականին մեծ պոտենցիալ և արտիստական մեծ ներուժ ունենք, որն արագ զարգանում է: Մենք երաժշտություն կրող ազգ ենք, ունենք սեփական բնավորություն, որը վաղ թե ուշ արտահայտվելու է: Ես վստահ եմ, որ այդպես է լինելու և կարողանալու ենք յուրօրինակ էլեկտրոնային երաժշտություն մատուցել աշխարհին, որը, մասամբ արդեն սկսել ենք:
Լուսանկարները՝ Dmitri Chuntul-ի