Ես Լևոն Նեսն եմ․․․

Երբ ես 18 տարեկան էի․․․ ստիպված էի առերեսվել կյանքիս ամենահիշարժան տարվան, ինչի արդյունքում էլ ծնվեց առաջին վիպակս՝ «Шептун»-ը:

Տարիների ընթացքում սկսում եմ ավելի հստակ պատկերացնել․․․ թե որքան մեծ է ինֆորմացիայի ծավալը, որ ձգտում ենք ստանալ, և որքան քիչ՝ դրա համար տրված ժամանակը:

Իսկ այն շունը, որի անունը Բալզակ է․․․ միգուցե մինչ օրս քայլում է Երևանի փողոցներով իր երկրպագուների ետևից:

Գրելը նման է․․․ ապրելուն: Երկու դեպքում էլ ձգտում ես գեղեցկության:

Այսօր աշխարհում տիրող վիճակը․․․ մտահոգիչ է, սակայն պատմության առավել մռայլ էջերն օգնում են գիտակցել, որ ապրում ենք ոչ վատագույն շրջանում:

Ես այս համատարած խուճապի, վախի, տեղ-տեղ անտարբերության ու բարձիթողիության մեջ փորձում եմ․․․ թույլ չտալ, որ այդ ամենը կլանի ինձ ու դարձնի իր մի մասը, և շարունակել հետևել իմ հիմնական նպատակին՝ ստեղծել գեղեցիկ ու հետաքրքրաշարժ պատմություններ:

Ինքնաորոնումների, ինքնագտնումների ճանապարհները․․․ կարող են հանգեցել ամենատարատեսակ արդյունքների, սկսած անձի կործանումից, մինչ մեծագույն ձեռքբերումների հասնելը:

Իսկ այսօր ընթերցվող մի բան ստեղծելու համար․․․ հարկավոր չէ առաջնորդվել “պահանջարկը ծնում է առաջարկ” տրամաբանությամբ, այլ հարկավոր է շարունակել տարածել գեղեցկություն և սեր:

Ուստի ես փորձում եմ գրել․․․ բացառապես այն ամենի մասին, ինչը հանդիսանում է համամարդկային ու յուրաքանչյուրին հոգեհարազատ արժեք:

«Նես»-ը ազգանուն է, որը ես ընտրել եմ․․․ որպես գրական կեղծանուն, չհեռանալու համար իմ իրական ազգանունից՝ Հովհաննիսյան (ռուսերեն Оганесян), և այնուամենայնիվ չներկայանալու համար ընթերցողին Հայաստանի ամենատարածված ազգանվամբ:

Շարադրություններն ու էսսեները, զգացմունքային զեղումներն ու գրական ստեղծագործությունները․․․ ցավոք թե բարեբախտաբար իմը չեն: Ստեղծագործություններիս մեծ մասը, ակամա, վերածվում է վեպի կամ վիպակի, և պատմում իրադարձությունների մասին, այլ ոչ բացառապես իմ անհատական ապրումների ու մտորումների:

Ինչևէ, միշտ մարդ ինքնարտահայտվելու կարիք ունի․․․ և իմ մեծագույն երջանկությունն է, որ ես գտել եմ այդ հնարավորությունը գրականության մեջ:

Իմ միջի գրողը․․․ միշտ անհագ է ու անհանգիստ:

Իսկ իմ միջի ռուսերենն ու հայերենը․․․ գտնվում են մշտական պայքարի մեջ՝ առաջինը տալիս է բառերի լայն գունապնակ, ու արտահայտվելու անսպառ միջոցներ, իսկ երկրորդը իմ հարազատ լեզուն է, որով կամա թե ակամա մտածում եմ:

Լավ գրելու համար պետք է․․․ լինել անկեղծ ու ապրել այն ամենը, ինչ գրում ես:

Իսկ լավ ընթերցող լինելու համար․․․ հարկավոր չէ հարկադրել ինքդ քեզ կարդալ բացառապես դասականներին կամ բեսթսելլերներ: Պետք է կարդալ այն, ինչ սիրում ես:

Ինձ մեկ-մեկ թվում է՝ ուր որ է․․․ կընկնեմ ապատիայի գիրկը՝ կորցնելով ստեղծագործելու խթանը:

Բայց հետո գալիս է․․․ այն գիտակցությունը, թե որքան հրաշալի է, այնուամենայնիվ, պատմություններ արարելը:

Մարդիկ սուտ են խոսում անդադար․․․ ինքնահաստատվելու, սեփական ես-ը թաքցնելու ու դրանից հրաժարվելու համար:

Իսկ ստախոս լինելը սուտ խոսելը չէ․․․ պազապես դիմացինին հիմարեցնելու համար:

Թեպետ․․․ շատերին է թվում, որ սուտ խոսելով փորձում ենք խաբել զրուցակցին, իրականում խաբում ենք բացառապես սեփական անձի բավարարման համար, և, միգուցե, ուզում ենք խաբել ինքներս մեզ:

«Ստախոսը» վեպ է այն մասին, թե․․․ որքան աննպատակ են մեր ես-ից վանվելու փորձերը:

Իսկ դե սիրո մասին․․․ հարկավոր չէ խոսել անդադար՝ դա արժեզրկում է սերն ինքնին, որ միտված է լինել հազվագյուտ, թանկարժեք մի գտածո, այլ ոչ ամեն կրպակում վաճառվող հյութ:

Գիտեք, միշտ ուզել եմ բոլորին պատմել այն մասին, որ․․․ կյանքիս, թերևս, կարևորագույն դռներից մեկը բացվեց իմ առջև, երբ առավել քան երբևէ մոտ էի հիասթափության: Ներկայիս հրատարակիչս որոշեց տպագրել «Բալզակ. մի շան պատմություն» վիպակն այն պահին, երբ ինձ թվում էր, որ արդեն պատրաստ եմ հանձնվել:

Ես գրում եմ, որ․․․ ապրեմ բոլոր այն աշխարհներում ու այն կյանքերը, որոնք ինձ թվում են առավել գունագեղ ու հարուստ, քան մեր իրականությունն է:

Ես Լևոն Նեսն եմ, ես․․․ վստահ եմ, որ գոյություն չունեն սահմաններ մեկի առաջ, ով հավատում է ու ձգտում, և այդպիսի մեկն եմ ես:

կարդացեք նաև՝

Ես Լևոն Նեսն եմ․․․

Շուշան Մարուքի

Հարցում

Աղյուսակներ