«Ներքին թենիս խաղացող մարզիկը ժամանակի հետ ամենաշատը սկսում է գնահատել ազատ կենտրոնացվածությունը: Նա սկսում է բացահայտել իր ներսի մութ անկյուններն ու գտնել վստահության աղբյուրները: Նա իմանում է, որ ցանկացած հաղթանակի հիմքում ավելորդ ծանրաբեռնվածությամբ չաշխատելն է: Խաղացողը ձգտում է անակնկալ ու անսպասելի խաղաոճ որդեգրել: Դա բացահայտվում է միայն ու միայն այն ժամանակ, երբ հանգիստ է ու ներդաշնակ իր գաղափարների հետ: Միայն թեթև ապրելու և աշխատելու դեպքում կարելի է զարգացնել սեփական սքիլները», – այս խոսքերը առանձնացված են Թիմոթի Գոլվիի «Ներքին թենիս» գրքում: Այն պատահականորեն ընկել է երիտասարդ մատուցող Թոմաս Տուխելի ձեռքը և փոխել է նրա կյանքը:
Փոքր տարիքից խստագույն կարգապահության մեջ ապրող Թոմաս Տուխելը միշտ ձգտել է լինել առաջատար: 6 տարեկանում փոքրիկ Թոմասը հայտնվեց հարազատ քաղաքի ֆուտբոլային թիմում, որը մարզում էր նրա հայրը՝ Ռուդոլֆը: Թոմասը մարզումային առաջին օրից իր հորից սովորել է առաջատարությունն ու աշխարհի տրաբանական ընկալումը: Ֆուտբոլից զատ, Թոմասը, միևնույն ժամանակ խաղացել է վոլեյբոլի դպրոցական թիմում, որտեղ իրեն դրսևորել է որպես մարզիչ:
«Չնայած երիտասարդ տարիքին, Թոմասը շատ խելացի էր: Նա հեշտությամբ կողմնորոշվում էր լավագույն խաղացողների հարցում ու արագորեն նրանց վերցնում էր իր թիմ՝ մրցակցին թուլացնելու համար, քանի որ միշտ էր ցանկանում հաղթել: Խաղի ժամանակ նա իր թիմակիցներին ստիպում էր խաղալ այլ դիրքերում, ինչը խառնում էր մրցակցի խաղաքարտերը: Եվ դա նրան միշտ հաջողություն էր բերում», – հպարտությամբ հիշում է Թոմաս Տուխելի դպորցական մարզիչ Հանս Կոմը:
1987 թվականին Կրումբախի դպրոցական ֆուտբոլի թիմը մասնակցում էր հանրապետական առաջնությանը, որտեղ հասավ մինչև եզրափակիչ ու հիմնականում Թոմաս Տուխելի ջանքերով հաղթանակ տարավ: Համեստագույն թիմի դեմ պայքարում էին մայրաքաղաքային հարուստ թիմերը, բայց Տուխելի գործոնը վճռորոշ եղավ հաթանակի գործում: Այդ հաղթանակը աննկատ չմնաց. «Աուգսբուրգի» ներկայացուցիչները հրավիրեցին 15-ամյա հեռանկարային կիսապաշտպանին: Նման առաջարակը չեն մերժում: Նոր քաղաք տեղափոխվելուն պես, Տուխելը սկսեց համառորեն մարզվել ռոբոտի պես:
«Նա երբեք ալկոհոլ չէր օգտագործում: Ընկերները գալիս էին ստադիոն կամ գնում էին փաբ գարեջուր խմելու, իսկ Թուխելը եթե և գնում էր այդ խրախճանքներին, խմում էր միայն ջուր: Բայց հիմնականում նրան կարելի էր գտնել խաղադաշտում՝ միայնակ գնդակով խաղալիս», – հիշում է նույն Կոմը:
«Աուգսբուրգում» խաղալու 4 տարվա ընթացքում մարզիչները նրա մեջ տեսան պաշտպանի լավ որակներ: 190 սմ հասակ ունեցող ֆուտբոլիստը, որը գերազանց է տեսնում դաշտը, տիրապետում է առաջին փոխանցման կուլտուրային՝ իսկական հայտնություն է ցանկացած մարզչի համար: Սակայն, երբ եկավ պրոֆեսոնալ պայմանագիր կնքելու ժամանակը, «Աուգսբուրգը» փակեց դուռը նրա առաջ ու դուրս թողեց թիմից:
Լոլոզ պաշտպանի հետ ցանկացավ աշխատել Բունդեսլիգա-2-ում ելույթ ունեցող «Շտուդգարտը»: Նոր թիմում նա հույս ուներ զարգացնելու իր ֆուտբոլային ունակությունները, նույնիսկ հրավեր եղավ Գերմանիայի երիտասարդական հավաքականից: Սակայն 2 տարվա մեջ մարզիչները նրան դաշտ դուրս բերեցին ընդամենը 8 անգամ: Թոմաս Տուխելը չհանձնվող տեսակ է. նա վստահ էր, որ արժանի է խաղալ լավագույն թիմերում: Բոլորին դա ապացուցելու համար նա ավելի «ներքև իջավ» և ընտրեց երրորդ Բունդեսլիգայի ներկայացուցիչ «Ուլմի» առաջարկը:
Մեր ընտրանին
-
#Pride of London. Ինչպես Տուխելը փոխեց «Չելսին» կարճ ժամանակահատվածում
-
«Բախտիկյա՞ն, կազմ ընտրո՞ղ». Զիդանը նորից ցնցեց բոլորին
-
«Խելահեղ Մաքսը». Մարզչական կարիերան շարունակելու 5 տարբերակ Ալեգրիի համար
Երկարատև չարչարանքներից հետո Տուխելը վերջապես գտավ իր խաղը: Նա անմիջապես դարձավ թիմի առանցքային խաղացողը՝ 69 խաղում դառնալով 3 գոլի հեղինակ: 1997-ին Տուխելի կյանքում տեղի ունեցավ առաջին շրջադարձային պահը. «Ուլմի» մարզչի պաշտոնում նշանակվեց Ռալֆ Ռանգնիկը: Տակտիկական ու մարզչական ֆանատներն անմիջապես լեզու գտան, նրանց միջև խաղային քիմիան շատ ուժեղ էր: Թվում էր՝ ամեն ինչ բարեհաջող է զարգանում Տուխելի համար, սակայն, ինչպես հաճախ է լինում, իր դաժան խոսքն է ասում նորին ստորություն վնասվածքը:
Նոր մրցաշրջանից առաջ, երբ «Ուլմը» սկսում էր իր ելույնթերն արդեն երկրորդ Բունդեսլիգայում, Տուխելի ծունկը չդիմացավ. խաղերից մեկի ժամանակ 24-ամյա ֆուտբոլիստը կտրեց խաչաձև կապաններն ու մենիսկը: Բայց Տուխելը արեց ամեն ինչ վերականգնվելու համար: Ավելի քան 1 տարի անց Տուխելը նորից պատրաստ էր դաշտ դուրս գալուն: Ռանգնիկը նրան շատ էր գնահատում ու ևս մեկ շանս տվեց: Ներակումբային երկկողմանի մարզման խաղին մասնակցելու առաջին 10 րոպեից հետո Ռանգնիկը արձանագրեց անհքելի փաստ. Տուխելի կարիերան ավարտված է:
Կյանքից ու ֆուտբոլից հիասթափված Տուխելը որոշեց առհասարակ ջնջել ֆուտբոլն իր կյանքից. Ուլմի հրուշակեղենի գործարանում աշխատելուց հետո նա վերադարձավ Շտուտգարտ: Այստեղ նախկին ֆուտբոլիստն ուսումնասիրեց բիզնես-մենեջմենթ ու տեղավորվեց RadioBar որպես մատուցող: Ամեն անգամ «Ուլմի» հաջողությունների մասին լսելիս՝ Տուխելն ավելի էր զայրանում: Բիզնես-մենեջմենթ սովորելուց հետո՝ նա աշխատանքի տեղավորման գործակալությունում գրասենյակային աշխատողի թափուր հաստիք էր փնտրում, երբ նրա ձեռքում հայտնվեց Թիմոթի Գոլվիի հիշյալ գիրքը:
Գոլվին ժամանակին եղել է թենիսիտ ու մարզիչ, և նրա գրական աշխատությունը Տուխելի համար դարձավ հենակետային: Այդ ժամանակ շատ քչերն էին իրար կապում հոգեբանությունն ու մարդու ֆիզիկական վիճակը: Գոլվինի գիրքը դարձավ ժամանակակից մարզչական աշխատանքի լավագույն դասագրքերից մեկը, իսկ Տուխելը՝ դրա անվիճելի հետևորդը: Գրքի մտքերն ապագա մարզիչը անգիր արեց ու փոխեց կյանքի մասին բոլոր պատկերացումները. նա գիտակցեց ժամանակի սխալները և ընդունեց, որ միայն ռոբոտացած մարզումները չեն կարող արդյունք ապահովել. անհրաժեշտ է նաև հոգեկան հանգստություն:
«Այդ գիրքը բացահայտեց իմ բոլոր թերությունները և շրջադարձորեն փոխեց իմ կյանքը», – մի առիթով գրքի մասին ասել է Հենրիխ Մխիթարյանը: 2013-ին «Չելսի» տեղափոխվելուց հետո, գրքի իր օրինակը նվեր էր ստացել Անդրե Շյուռլեն: Օբամեյանգը նույնպես սերտել է գրական աշխատութունը, իսկ Տուխելի՝ «Բորուսիայից» հեռանալու օրերին հայտարարել է, որ նա իր կարիերայի լավագույն մարզիչն է, որի հետ ինքն աշխատել է: «Նա մի փոքր խելագար է. ճիշտ ինձ նման», – ասել է Օբամեյանգը:
Բախտի բերմամբ թե պատահմամբ, գիրքը «կրծելու» ընթացքում նրան հիշեց Ռալֆ Ռանգնիկը, որը նրան տեղավորեց «Շտուտգարտում»: 6 տարի մանկապատանեկան թիմերի հետ աշխատելուց հետո, Տուխելին վստահեցին «Աուգսբուրգ-2»-ն ու «Մայնց-2»-ը: Մարզչական կարիերան սկսելուց 9 տարի հետո միայն Տուխելը ստացավ գլխավոր մարզչի աթոռը. նրան վստահեցին համեստ «Մայնցի» հիմնական թիմը:
Ժամանակին, մանկապատանեկան թիմերում աշխատելիս, Տուխելը շփվել է բազում մասնագետների հետ, որոնցից մեկը՝ Հերման Բադշտուբերն էր: «Բավարիայի» նախկին ֆուտբոլիստ Խոլգեր Բադշտուբերի հայրը Տուխելի համար նույնքան կարևոր նշանակություն ունի, որքան Ռալֆ Ռանգնիկը: Լինելով «Շտուտգարտի» ակադեմիայի տնօրեն՝ Բադշտուբեր-ավագը Տուխելին տվեց «քարտ-բլանշ» և երիտասարդների հետ աշխատելու ազատություն: Այդպես Տուխելն աշխարհի համար բացահայտեց Մարիո Գոմեսին, Սամի Խեդիրային ու Անդրե Շյուռլեին:
Տարիների ընթացքում Տուխելը ցանկանում էր դառնալ մեծագույն ֆուտբոլիստ. խանգարեց ծանրագույն վնասվածքը: Գուցե այս պահին նա լիներ իր հարազատ դարձած քաղաքներից մեկի լավագույն մենեջերներից մեկը, բայց սովորելու անսպառ ձգտումը նրան դարձրեց ժամանակակից ֆուտբոլի լավագույն մասնագետներից մեկը: 15 տարվա ընթացքում Տուխելը սեղան մաքրողից հասավ ՉԼ եզրափակիչ:
«Հարմարվիր, կամ մեռիր: Անհրաժեշտ է միշտ փոխվել ու զարգանալ: Պետք է ամեն պահի պատրաստ լինես փոխել ոճդ հանուն կոլեկտիվի: Այդպես կարելի է աճել ու զարգանալ, այլապես կդոփես տեղում», – ոսկի խոսքեր, որոնք գուցե պետք գան Ժոզե Մոուրինյոյին:
«Կարմիր Մոուրը կաշին չի փոխում». Ինչու է քանդվում Մոուրինյոյի մարզչական կարիերան ու ինչ անել հիմա