Logo

Տառապող արվեստ կամ վանդալիզմը արվեստում

Հեղինակ
Աննա Անտոնյան
18:01 / 15.06.2022Արվեստանոց
արվեստի գործեր

Վանդալիզմի դեպքերն արվեստում, ցավոք, շատ են, և այս երևույթն, իհարկե, նոր չէ: Դեռ տասնամյակներ առաջ «հայտնվում էին» մարդիկ, որոնք որոշում էին, որ պետք է վնասեն հայտնի գլուխգործոցները:

 Ներկայացնում ենք արվեստի գործերի դեմ հարձակումների աղմկահարույց դեպքերը:

1. «Պիետա», Միքելանջելո

Միքելանջելո

50 տարի առաջ՝ 1972 թվականի մայիսի 21-ին, Սան Պիետրոյում Սուրբ Երրորդության տոնի առթիվ մատուցված տոնական պատարագի ավարտից հետո 33-ամյա երկրաբան Լասլո Տոտը, մեղմ ասած, վնասել է Միքելանջելոյի «Պիետա» գլուխգործոցը՝ «Ես մեռելներից հարություն առած Հիսուս Քրիստոսն եմ» բացականչությամբ։ Նա հսկա մուրճով 15 անգամ հարվածել է Մարիամ Աստվածածնին՝ զրկելով նրան քթի ծայրից, մասամբ ձախ կոպի և ձախ ձեռքի հատվածից։ Բարեբախտաբար, վանդալը դուրս է բերվել արձանի մոտից։ Դատավարության ժամանակ Տոտը շարունակել է իրեն Հիսուս անվանել, ուստի նրան անմեղսունակ են ճանաչել:

2. «Մոնա Լիզա», Լեոնարդո դա Վինչի

Լեոնարդո դա Վինչի

«Մոնա Լիզան» նույնպես վանդալիզմի է ենթարկվել.  1956 թվականի դեկտեմբերին՝ երիտասարդ բոլիվացի Ուգո Ունգազն անսպասելի քար է նետում կտավի վրա (ձախ արմունկի վրա քիչ նկատելի հետք է մնացել): Այնուհետև, 1974 թվականին ճապոնացի զբոսաշրջիկը որոշում է ներկով ներկել գլուխգործոցը, սակայն, բարեբախտաբար, պաշտպանիչ ապակին փրկում է նկարը: 2009 թվականին ռուս զբոսաշրջիկը փորձում է ավերել նկարը՝ կերամիկական գավաթը նետելով Մոնա Լիզայի վրա։ Պաշտպանիչ էկրանի շնորհիվ այն չի վնասվում: Խուլիգանին ոստիկանական բաժանմունքում նախատել են ու բաց թողել։ Ըստ վարկածներից մեկի՝ ագրեսիայի պատճառ է դարձել ռուս կնոջ՝ Ֆրանսիայի քաղաքացիությունից հրաժարվելը։ Եվ, վերջերս կատարվածը, երբ երիտասարդը տորթ էր նետել հայտնի կտավի վրա։

3. «Գիշերային պարեկ», Ռեմբրանդտ

Ռեմբրանդտ

Հոլանդացու ստեղծագործությունը 3 անգամ հարձակման է ենթարկվե: 1911-ին դանակով հարձակվել են կտավի վրա, բայց չեն կարողացել ճեղքել լաքի հաստ շերտը, 1975-ին նկարը կրկին «դանակահարվել է» (հարձակվողն ասել է, որ դա արել է Քրիստոսի հրամանով), իսկ 1990 թվականին այն ողողել են ծծմբաթթվով։ Պարզվել է, որ վանդալը փախուստի դիմած հոգեբուժարանի հիվանդ է: Թանգարանի աշխատակիցների արագ արձագանքի շնորհիվ վնասվել է միայն լաքը, իսկ նկարն ամբողջությամբ վերականգնվել է։

4. «Դանայա», Ռեմբրանդտ

Ռեմբրանդտ

1985 թվականի հունիսի 15-ին Լիտվայի 48-ամյա բնակիչ Բրոնիուս Մաիգիսը կտավը ողողել է ծծմբաթթվով և դանակով երկու անգամ հարվածել կտավին: Նա իր արարքը բացատրել է որպես բողոք 1940 թվականին խորհրդային ռազմական կոնտինգենտի՝ Լիտվա մուտք գործելու դեմ։ Հարձակման արդյունքում հեղինակային նամակի 30%-ը կորել է։ Վերականգնումն ավարտվել է միայն 12 տարի անց։

5. «Հայելիով Վեներան», Դիեգո Վելասկես

Դիեգո Վելասկես

1914 թվականին նշանավոր սուֆրաժետ Մերի Ռիչարդսոնը նկարը մի քանի տեղից կտրել է։ Ավելի ուշ նա բացատրել է, որ ցանկանում է բողոքել ընտրական իրավունքի կողմնակից, իր գործընկեր Էստելլա Պանկհերսթի ձերբակալության դեմ: Հին առասպելներից ամենագեղեցիկ կնոջ նկարը նրան թվում էր ամենահարմար «առարկան». ըստ Ռիչարդսոնի (նկարի վրա հարձակումից հետո Մարդասպան Մերի մականունը տրվեց վանդալին), Վելասկեսի աշխատանքը օբյեկտիվացնում է կնոջը, իսկ տղամարդիկ նրան ընկալում են բացառապես էրոտիկ համատեքստում: Սուֆրաժետը ճանաչվել է մեղսունակ և դատապարտվել 18 ամսվա ծանր աշխատանքի։

Մեզ կարող եք հետևել նաև Telegram-ում

Հարցում

Աղյուսակներ

Հայաստան, Պրեմիեր Լիգա